De heer P. (60) komt op het spreekuur en maakt een sombere indruk. Hij heeft al geruime tijd diabetes type 2, waarvoor hij metformine en insuline gebruikt. Zijn HbA1c is 59 mmol/mol, BMI 38 kg/m2 en buikomvang 110 cm. Ook zijn bloeddruk is te hoog. Meneer heeft recent zijn vrouw verloren. Naast zijn somberheid worstelt hij met het regelen van zijn glucosewaarden en heeft hij beginnende klachten aan zijn voeten.
In deze casus, die tot stand is gekomen in samenwerking met obesitasarts Mariëtte Boon, doorlopen we de zes stappen van de behandelrichtlijn ‘Overgewicht en obesitas bij volwassenen’.
Na het bespreken van zijn glucosewaarden, vraag je P. hoe hij zich redt sinds het overlijden van zijn vrouw. Hij geeft aan dat hij zich vaak alleen voelt, niet voor zichzelf kookt en avond aan avond televisiekijkt omdat hij geen puf heeft iets te ondernemen. Je vraagt toestemming (STAP 1) of je het met hem mag hebben over zijn gewicht in relatie tot zijn leven en diabetes. Hij stemt in. Hij lijkt zich niet te realiseren dat zijn overgewicht een link kan hebben met zijn slecht te reguleren diabetes, de klachten aan zijn voeten en somberheid. Hij geeft aan hier meer over te willen weten.
Samen met hem bekijk je zijn gewichtsgerelateerde gezondheidsrisico (GGR) (STAP 2). Gebaseerd op zijn BMI, buikomvang en diabetes type 2 zien jullie dat hij zich in de rode gevarenzone bevindt. Om meer inzicht te krijgen in de oorzakelijke, bijdragende en/of in standhoudende factoren van zijn obesitas spreek je met de heer P. af dat hij voor het volgende consult de vragenlijst invult op checkoorzakenovergewicht.nl (STAP 3).
Een maand later zie je de heer P. weer. Hij heeft de resultaten van de vragenlijst checkoorzakenovergewicht.nl al eerder naar je gemaild. Hierin zie je dat hij veel gefrituurde snacks eet, niet aan de aanbevolen beweegnorm komt en mogelijk sociaal geïsoleerd is na het verlies van zijn partner. Daarnaast zijn er ook psychische factoren zoals sombere stemming en medicatie (gebruik van insuline) die zijn gewicht beïnvloeden. Jullie bespreken de resultaten uit de vragenlijst en je geeft aan dat hij mogelijk zou kunnen stoppen met insuline als hij erin zou slagen af te vallen. Dit lijkt hem te motiveren.
Je informeert naar zijn intrinsieke motivatie om af te vallen (STAP 4). Hij geeft aan dat hij heel graag weer met zijn kleinkinderen zou willen spelen en zich wat fitter zou willen voelen, zodat hij misschien weer wat vaker de energie heeft om mensen te ontmoeten. Je attendeert hem op het programma ‘Keer diabetes2 om’, een gespecialiseerde gecombineerde leefstijlinterventie die sinds begin 2024 vergoed wordt vanuit de basisverzekering. Je geeft hem een folder mee en hij gaat nadenken of dit iets voor hem is.
Weer een maand later maakt de heer P. zelf een afspraak voor een consult. Hij geeft aan echt met zijn gezondheid aan de slag te willen, want hij voelt dat hij steeds verder achteruitgaat. Jullie bespreken wat hij wil bereiken op het gebied van zijn gewicht, BMI, buikomtrek, lichaamssamenstelling, kwaliteit van leven en diabetes. Hij geeft aan dat hij tenminste naar een BMI van 30 wil, met een buikomtrek van 100. Wat betreft zijn diabetes zou hij heel graag zijn insuline willen afbouwen. Maar de belangrijkste motivatie lijkt het doorbreken van zijn isolement en het verbeteren van zijn stemming. Nu jullie de voor de heer P. relevante uitkomstmaten in kaart hebben gebracht, maken jullie een behandelplan op maat (STAP 5). Jullie besluiten dat de heer P. zich aanmeldt voor het programma ‘Keer Diabetes2 om’.
Ruim zes weken later kan de heer P. starten met Keer Diabetes2 om. Hij begint gemotiveerd en jullie spreken af dat hij iedere drie maanden langskomt om jou op de hoogte te houden van zijn vorderingen. Hiermee zorg je dat de behandeling gestart, gemonitord en geëvalueerd wordt (STAP 6). De eerste maanden begeleid je hem in samenspraak met de zorgverleners van het programma bij het afbouwen van zijn insuline. Stapsgewijs past hij zijn levensstijl aan. Hij gaat meer bewegen, leert koken en gaat gezonder eten. Een jaar later gaat het stukken beter met P. Hij heeft aanzienlijk gewicht verloren, is gestopt met insuline en gebruikt alleen nog metformine. Hij voelt zich fitter, heeft nieuwe sociale contacten opgedaan, zijn stemming is verbeterd en zijn bloeddruk is gedaald.
Behandelrichtlijn ‘Overgewicht en obesitas bij volwassenen’
Internationaal is obesitas aangemerkt als een chronische ziekte. In het verlengde hiervan ontwikkelde het Partnerschap Obesitas Nederland onder leiding van prof. dr. Liesbeth van Rossum de behandelrichtlijn ‘Overgewicht en obesitas bij volwassenen’. Om deze richtlijn op een efficiënte manier in de praktijk te kunnen brengen zijn er in 2023 twee websites gelanceerd: checkoorzakenovergewicht.nl en behandelovergewicht.nl. In deze casus lees je hoe je in zes stappen kunt werken met deze richtlijn.